11-04-2021

TMMOB MİMARLAR ODASI SAMSUN ŞUBESİ

BASINA VE KAMUOYUNA

             Şubemizin Çevresel Etki ve Değerlendirme (ÇED) Komisyonu, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığının Kültür Parkta ( AKM bitişiğinde )  İlkadım İlçe Terminal Binası yapmak üzere yayınladığı ihale ilanından hareketle konuyu incelemiş ve oluşan görüşü  Şube Yönetim Kurulumuza rapor halinde sunmuştur. Bu raporu Yönetim kurulumuz olarak, yapılacak projenin kentin geleceği açısından doğuracağı zararlara dikkat çekmesi bakımından kamuoyunun dikkatine sunuyoruz.

            Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığı (Fen işleri Müdürlüğü) İlkadım İlçe Terminal Binası Yapımı  için İlan vermiştir.(İNK 2021/164174) İlana göre son teklif verme tarihi 21.04.2021 dir.

             1414,85 m2 İlçe TERMİNAL Binası yapılması. ( 13 adet indirme peronu, 13 adet bindirme Peronu. 3 adet Hava Alanı servis peronu, 3 adet bilet gişesi, 72 araçlık acık otopark, 12 araçlık taksi durağı.  Yapımı için ilana çıkılan İlkadım İlçe Terminal Binasının yapılacağı yer Atatürk Kültür Merkezinin  (AKM) yanında Kültür parkın olduğu alandır. Burası mevcut İmar Planında Park Kullanımında olup park olarak düzenlenmiş, amacına uygun olarak kullanılmaktadır.

        Söz konusu alan Samsun Limanının yapılmasından sonra limanın içinin derinleştirilmesi sırasında çıkan malzemelerin doldurulması ile elde edilen bir dolgu alandır.

Yine, 3621 Sayılı Kanun ve Yönetmenliği kapsamında belirlenen Kıyı Kenar Çizgisine göre Kıyıda, Kıyı Kenar Çizgisi ile Deniz arasındadır. Söz konusu alan Kıyı Kanunu ve Yönetmenliği hükümlerine tabidir. Kıyılarda yapılabilecek yapı ve tesisler bu yasa ve yönetmenliğinde açıkça belirtilmiştir. Bu kapsamda bu alanda böyle bir tesisin yapılması mümkün değildir.

       1999 yılından önce söz konusu alanda Bafra Garajı, çeşitli depolama alanları ve ticaret alanları bulunuyordu. Bu kullanımlar şehrin denizle olan ilişkisini kopardığı için olumsuzluk yaratmış, bu bağlamda şehirle denizin buluşmasını sağlamak, sahil bandının bir bütün olarak planlanması ve kullanımı amacı ile çalışmalar başlatılmıştır.

        1990 lı yılların sonunda Kıyı Kanununa uygun olarak yapılan İmar Planında bu alanda yer alan tüm kullanımlar ve binalar kaldırılarak Park Kullanımı getirilmek sureti ile yeni bir düzenleme öngörülerek alan halkın kullanımına açılmış, çirkin ve uygun olmayan kullanımlarda ortadan kaldırılarak şehrin hem ön görünümü rahatlatılırken, insanların denizle buluşması amaçlanmıştır.

2000 li yılların başlarında Samsun Büyükşehir Belediyesinin büyük çabaları sonucu söz konusu alan boşaltılmış, mevcut kullanımlar ve yapılar temizlenmiş İmar Planına uygun bir şekilde park olarak düzenlenmiştir.  Böylece Kentin önündeki mezbelelik ortadan kalkmış, dolgu alanı park olarak halkın kullanımına açılmış, şehrin denizle buluşması bu bölgede sağlanmıştır.

Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan Ulaşım Master Planında  şehir içi ulaşımın merkezde Toplu  Taşım araçları ile yapılması öngörülmüştür. Ulaşım Master Planı; ilçelerden yolcu taşıyan minibüslerin, şehrin doğu ve batı girişlerinde yapılması planlanacak transfer merkezlerine kadar gelmelerini ve yolcularını burada toplu taşım araçlarına devretmelerini esas almış, böylece şehir merkezinde araç trafiğinin rahatlamasını amaçlamıştır.

Konuya ulaşım master planı ve raporu çerçevesinde bakıldığında, Kültür Parkın yerinde İlçe Terminal binası yapılması ile İlçelerden gelen Minibüsler şehir merkezine  girecek, bu durumda plan raporunda da belirtildiği üzere, zaten  kapasitesi üzerinde yüklü Atatürk Bulvarında,  pik saatlerde durma noktasına ulaşan araç trafiği daha da içinden çıkılmaz bir hale gelecektir. İlçe Terminal binası projesi bu yönüyle Ulaşım Master planı ve raporu ile de çelişmektedir.   

       Ne yazık ki, tüm bu çalışmaları yapan sanki Samsun Büyükşehir Belediyesi değilmiş gibi, 12 – 15 yıl sonra tekrar söz konusu alana İlkadım ilçe otobüs Terminal Binası yapmak üzere Büyükşehir Belediyesince ihale açılmıştır.

Böylece, son zamanlarda Büyükşehir Belediyesince usul haline getirilen, YIKIM PROJELERİNE bir yenisi daha eklenmiş, park alanının tarumar edilerek, yaya dinlenme, gezi ve ulaşım aksları ortadan kaldırılarak, şehrin tam da önünde bir prestij yapısı ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ’nin yanında İLÇE TERMİNAL bina  inşaatı planlanabilmiştir.

Bu projenin hayata geçirilmesi halinde,

Halkın dinlenme, gezinti alanı park ortadan kaldırılmış olacak,

Liman  ve şehir ön görünüm bölgesinde planlama bütünlüğü     bozulacak, şehrin ve halkın denizle ilişkisi koparılacak,

Bölgede büyük bir trafik yoğunluğu ve karmaşası yaşanacak,

Yapılacak otobüs terminalinin, halkın ulaşım ve toplu taşımı konusuna her hangi bir katkısı olmayacaktır.

Kaldı ki, Samsun Büyükşehir Belediyesince yapılması planlanan

İlkadım İLÇE TERMİNAL (otobüs ve minübüs)  tesisleri projesi,

Kıyı yasası ve Yönetmenliğine aykırı, mevcut İmar Planı, Ulaşım Master Planı ve raporu ile de uyumsuzdur.

Şehircilik ve planlama ilkelerine, çağdaş kent oluşturma yaklaşımlarına, kentin ulaşımda halihazırda yaşadığı yoğunluk ve onun yarattığı karmaşayı çözümleyecek yaklaşımlara aykırıdır.

En önemlisi, yukarıda kapsamlı açıklanan gerekçelerden de anlaşılacağı üzere hukuka aykırı olduğu gibi kamu yararını barındırmamaktadır.

Bu çerçevede, TERMİNAL projesinin yapımından vaz geçilmelidir.

Şehrin ulaşım ve otopark vb. sorunlarının çözümü, ancak yeni bir

Kent ULAŞIM MASTER PLANI yapılması ile mümkündür.

TMMOB Mimarlar Odası Samsun Şubesi

                Burak ŞENER

                    Başkan